Tạp Chí Sức Khỏe
Caffeine là gì? Công dụng, tác hại và cách sử dụng an toàn
Caffeine là một trong những chất kích thích tự nhiên được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới. Nó có mặt trong cà phê, trà, nước tăng lực và một số loại thuốc. Caffeine có tác dụng giúp tỉnh táo, tăng cường sự tập trung và cải thiện hiệu suất làm việc. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá mức, caffeine có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Vậy caffeine là gì? Công dụng và tác hại của nó ra sao? Cách sử dụng caffeine an toàn như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Caffeine là gì?
affeine là một hợp chất tự nhiên thuộc nhóm alkaloid xanthine, có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương. Đây là chất không màu, có vị đắng nhẹ và tan tốt trong nước. Khi vào cơ thể, caffeine nhanh chóng tác động đến não bộ, giúp giảm cảm giác buồn ngủ và tăng sự tỉnh táo.
- Caffeine có nguồn gốc từ hơn 60 loại thực vật, phổ biến nhất là:
- Hạt cà phê (Coffea arabica, Coffea canephora)
- Lá trà xanh, trà đen (Camellia sinensis)
- Hạt ca cao (Theobroma cacao)
- Quả guarana (Paullinia cupana)
- Hạt côla (Cola acuminata)
Ngoài ra, caffeine cũng được thêm vào nhiều sản phẩm chế biến như nước tăng lực, nước ngọt có ga và một số loại thuốc giảm đau.
Caffeine có trong thực phẩm nào?
Hàm lượng caffeine trong các thực phẩm và đồ uống phổ biến như sau:
| Thực phẩm/Đồ uống | Hàm lượng Caffeine |
| Cà phê phin (250ml) | 95 – 200 mg |
| Cà phê espresso (30ml) | 63 mg |
| Cà phê hòa tan (250ml) | 30 – 90 mg |
| Trà xanh (250ml) | 30 – 50 mg |
| Trà đen (250ml) | 40 – 70 mg |
| Nước tăng lực (250ml) | 50 – 160 mg |
| Nước ngọt có ga (330ml) | 20 – 50 mg |
| Sô cô la đen (100g) | 30 – 50 mg |
| Thuốc giảm đau (viên) | 30 – 50 mg |
Hàm lượng caffeine trong thực phẩm có thể thay đổi tùy vào cách chế biến và nguồn nguyên liệu.
Tác dụng của Caffeine
Giúp tỉnh táo và tăng tập trung
Caffeine hoạt động bằng cách ức chế adenosine – một chất gây buồn ngủ trong não, giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn. Nó cũng kích thích sản xuất dopamine, tăng cường khả năng tập trung và cải thiện trí nhớ ngắn hạn.
Cải thiện hiệu suất thể thao
Caffeine có thể giúp tăng sức bền, giảm cảm giác mệt mỏi và cải thiện hiệu suất tập luyện. Nhiều vận động viên sử dụng caffeine như một chất hỗ trợ trước khi tập luyện.
Thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giảm cân
Caffeine kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp tăng tốc độ trao đổi chất và đốt cháy calo. Do đó, nó thường có mặt trong các sản phẩm hỗ trợ giảm cân.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Caffeine có tác dụng kích thích nhu động ruột, giúp cải thiện tiêu hóa. Tuy nhiên, với một số người, uống cà phê khi đói có thể gây kích ứng dạ dày.
Tác động tích cực đến tâm trạng
Caffeine giúp kích thích sản xuất serotonin và dopamine, làm giảm căng thẳng và giúp cải thiện tâm trạng.
Tác hại của caffeine nếu sử dụng quá mức
Mặc dù caffeine mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều, nó có thể gây ra một số tác dụng phụ:
Mất ngủ và rối loạn giấc ngủ
Do tác động lên hệ thần kinh, caffeine có thể gây mất ngủ nếu uống vào buổi chiều hoặc tối. Người nhạy cảm với caffeine nên hạn chế uống cà phê sau 2 giờ chiều.
Tăng nhịp tim và huyết áp
Caffeine có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh tim mạch.
Gây nghiện và hội chứng cai caffeine
Việc tiêu thụ caffeine thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc. Khi ngừng sử dụng đột ngột, bạn có thể gặp triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, cáu gắt.
Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Một số người có thể gặp tình trạng ợ nóng, đau dạ dày khi uống quá nhiều cà phê hoặc nước tăng lực.
Cách sử dụng caffeine an toàn
Theo khuyến cáo của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), lượng caffeine tối đa an toàn mỗi ngày là:
- Người trưởng thành: Dưới 400 mg/ngày (tương đương 4 ly cà phê)
- Phụ nữ mang thai: Dưới 200 mg/ngày
- Trẻ em và thanh thiếu niên: Nên hạn chế hoặc tránh dùng caffeine
Một số mẹo sử dụng caffeine an toàn:
- Không uống cà phê quá muộn để tránh mất ngủ.
- Hạn chế nước tăng lực vì chúng chứa nhiều caffeine và đường.
- Ngừng caffeine từ từ để tránh triệu chứng cai nghiện.
- Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể thao.
Thông tin:
Website: https://binhngamruou.info/
Gmail: [email protected]
Kết luận
Caffeine là một chất kích thích tự nhiên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu sử dụng đúng cách. Nó giúp tỉnh táo, cải thiện hiệu suất làm việc, hỗ trợ giảm cân và nâng cao tâm trạng. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá mức có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như mất ngủ, tăng huyết áp và nghiện caffeine. Vì vậy, hãy sử dụng caffeine một cách thông minh để tận dụng tối đa lợi ích mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bạn có thói quen uống cà phê hoặc trà hàng ngày không? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn về caffeine dưới phần bình luận nhé!