Tạp Chí Sức Khỏe
Nguyên Nhân Gây Ngộ Độc Rượu: Hiểu Rõ Để Phòng Tránh An Toàn
1. Ngộ độc rượu là gì?
- Ngộ độc rượu là tình trạng cơ thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng do uống quá nhiều rượu, đặc biệt là rượu có chứa các chất độc như methanol, ethanol nồng độ cao, hoặc rượu pha chế không rõ nguồn gốc.
2. Tác động của rượu đối với cơ thể
Rượu khi vào cơ thể sẽ được hấp thụ qua dạ dày và ruột non, đi vào máu và ảnh hưởng đến:
- Hệ thần kinh trung ương (gây ức chế, mất ý thức).
- Gan (quá tải chức năng giải độc).
- Tim mạch (hạ huyết áp, rối loạn nhịp tim).
- Hô hấp (suy hô hấp, ngừng thở).
3. Các loại rượu gây ngộ độc phổ biến
- Rượu methanol: Rất độc, có thể gây mù, tử vong.
- Rượu ethanol công nghiệp: Không được phép uống.
- Rượu pha hóa chất: Có thể chứa axit, formol, chất tạo màu.
- Rượu không rõ nguồn gốc: Không qua kiểm định, chứa tạp chất.
Xem thêm: Rượu Trắng (40 – 45 Độ) Nguyên Chất
4. Nguyên nhân gây ngộ độc rượu thường gặp
a. Uống rượu có chứa methanol
- Methanol là cồn công nghiệp, không được phép sử dụng trong thực phẩm. Khi vào cơ thể, methanol chuyển hóa thành axit formic – chất cực độc với hệ thần kinh và thị giác.
b. Rượu pha chế không đúng quy trình
- Nhiều người tự nấu rượu mà không qua khâu chưng cất, lọc tạp chất đúng cách, gây tồn dư độc tố.
c. Dùng quá liều trong thời gian ngắn
- Uống nhiều rượu trong thời gian ngắn làm gan không kịp thải độc, khiến cồn tích tụ và gây ngộ độc cấp.
d. Kết hợp rượu với thuốc, chất kích thích
- Sự tương tác giữa rượu và các loại thuốc điều trị, hoặc ma túy tổng hợp, có thể làm tăng độc tính.
e. Cơ địa kém dung nạp rượu
- Một số người có khả năng chuyển hóa rượu kém do enzyme ADH và ALDH thiếu hụt, dễ bị ngộ độc hơn.
5. Dấu hiệu nhận biết ngộ độc rượu
- Nôn mửa dữ dội
- Lơ mơ, mất ý thức
- Thở chậm, ngưng thở
- Da tái nhợt, lạnh, mạch yếu
- Co giật
- Hơi thở có mùi cồn mạnh
- Mắt mờ, nhìn đôi (do methanol)
6. Những đối tượng dễ bị ngộ độc rượu
- Người uống rượu lần đầu
- Người có thể trạng yếu, gan kém
- Trẻ em, thanh thiếu niên
- Người cao tuổi
- Người lạm dụng thuốc an thần, chống trầm cảm
7. Nguy cơ tử vong và biến chứng nghiêm trọng
Ngộ độc rượu nếu không xử lý kịp thời có thể gây:
- Ngừng tim, ngừng thở
- Hôn mê sâu
- Mù vĩnh viễn (với methanol)
- Tổn thương gan, thận nặng
- Tử vong trong vòng 6 – 24h nếu không cấp cứu
8. Phân biệt ngộ độc rượu và say rượu
Tiêu chí | Say rượu | Ngộ độc rượu |
Thời gian tỉnh | 4 – 6h | Không tỉnh nếu không cấp cứu |
Biểu hiện | Đỏ mặt, nói nhiều | Lơ mơ, hôn mê, thở yếu |
Hơi thở | Có mùi rượu nhẹ | Mùi rượu nồng, hôi, sốc |
Tình trạng cơ thể | Bình thường | Tay chân lạnh, mạch yếu |
9. Cách sơ cứu người bị ngộ độc rượu
- Gọi cấp cứu ngay lập tức
- Đặt người nằm nghiêng để tránh sặc
- Không cho ăn/uống bất kỳ thứ gì
- Theo dõi hô hấp, mạch đập thường xuyên
Giữ ấm cơ thể, không để người bị ngã
10. Khi nào cần đưa nạn nhân đến bệnh viện?
- Bất tỉnh, không phản ứng khi gọi
- Nôn liên tục
- Thở khó, tím tái
- Co giật, lơ mơ
👉 Không tự ý xử lý tại nhà nếu có dấu hiệu nguy hiểm.
11. Cách phòng tránh ngộ độc rượu an toàn
- Không uống rượu không rõ nguồn gốc
- Không tự pha, nấu rượu tại nhà
- Hạn chế uống quá mức trong thời gian ngắn
- Không kết hợp rượu với thuốc hay ma túy
- Đọc kỹ thành phần khi mua rượu thảo dược
12. Vai trò của kiểm soát chất lượng rượu
- Kiểm định chặt chẽ nồng độ ethanol, methanol
- Cấm sản xuất, kinh doanh rượu không phép
- Nâng cao ý thức người dân về rượu an toàn
13. Luật pháp Việt Nam về sản xuất và kinh doanh rượu
- Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia (2019)
- Chỉ các cơ sở có giấy phép mới được sản xuất, phân phối
- Xử phạt nặng rượu giả, rượu methanol vượt ngưỡng
Tham khảo: Có Nên Ngâm Rượu Bằng Bình Nhựa Không?
14. Kết luận: Hạn chế rượu vì sức khỏe cộng đồng
- Ngộ độc rượu là nguy cơ không thể xem nhẹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ngộ độc rượu và chủ động phòng tránh là trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ bản thân và cộng đồng. Nếu có thói quen uống rượu, hãy chọn sản phẩm rõ nguồn gốc, uống có kiểm soát và tuyệt đối không sử dụng rượu trôi nổi.