Tác Hại Của Đương Quy – Những Rủi Ro Khi Dùng Không Đúng Cách

1. Tổng quan về đương quy

Đương quy (tên khoa học: Angelica sinensis) là một loại cây thuốc quý trong Đông y, thuộc họ Hoa tán. Phần rễ là bộ phận chính dùng làm dược liệu. Được mệnh danh là “nhân sâm dành cho phụ nữ”, đương quy nổi tiếng với tác dụng bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt và làm đẹp da.

Tuy nhiên, bên cạnh những công dụng tuyệt vời, việc sử dụng đương quy sai đối tượng, sai liều lượng hoặc kết hợp với thuốc không phù hợp có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng mà ít người để ý.

2. Thành phần hoạt chất chính trong đương quy

Đương quy chứa nhiều thành phần hoạt chất có hoạt tính mạnh, bao gồm:

Tinh dầu: như ligustilide – có tác dụng giãn mạch, chống co thắt.

Ferulic acid: chất chống oxy hóa tự nhiên.

Coumarin: có tác dụng kháng viêm, làm loãng máu.

Vitamin E, B12 và các khoáng chất: giúp bổ máu, kích thích tạo hồng cầu.

Chính nhờ những hoạt chất này, đương quy có dược tính cao nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không kiểm soát liều lượng.

3. Tác dụng của đương quy – lợi ích không thể phủ nhận

Trước khi tìm hiểu tác hại, cần khẳng định đương quy là một vị thuốc quý khi được dùng đúng cách:

• Điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh.
• Hỗ trợ điều trị thiếu máu, xanh xao.
• Làm chậm quá trình lão hóa da.
• Tăng cường tuần hoàn máu.
• Hỗ trợ giảm triệu chứng mãn kinh.
• Nhưng cũng chính vì những công dụng mạnh mẽ này mà việc sử dụng bừa bãi có thể phản tác dụng và gây hại.

4. Vì sao đương quy vẫn có thể gây hại?

Lý do chính nằm ở:

• Dược tính mạnh: Đương quy không giống thực phẩm thông thường, mà là vị thuốc chứa hoạt chất mạnh.
• Không phù hợp với mọi cơ địa: Một số người mẫn cảm với hoạt chất trong đương quy.
• Dùng không đúng liều lượng, sai cách: Uống quá liều, dùng kết hợp bừa bãi với thuốc Tây hoặc rượu ngâm, gây nguy hiểm.
• Thiếu tư vấn từ bác sĩ y học cổ truyền: Dễ hiểu sai về tác dụng và cách dùng.

5. Những tác hại nguy hiểm khi dùng đương quy sai cách

5.1. Gây rối loạn nội tiết tố

Đương quy có tác dụng ảnh hưởng đến hệ nội tiết, điều hòa hormone nữ giới. Tuy nhiên, dùng sai liều hoặc lạm dụng có thể gây:

• Kinh nguyệt không đều hơn
• Rong kinh, đau bụng kinh nặng hơn
• Rối loạn estrogen

5.2. Làm trầm trọng bệnh huyết áp

Vì có tác dụng giãn mạch, người bị huyết áp thấp nếu dùng đương quy sẽ:

• Chóng mặt, buồn nôn
• Ngất xỉu do tụt huyết áp
• Tim đập chậm bất thường

5.3. Nguy cơ kích ứng da, dị ứng

Một số người có cơ địa mẫn cảm có thể gặp:

• Nổi mẩn ngứa
• Phát ban đỏ
• Sốc phản vệ (rất hiếm nhưng có thể xảy ra)

5.4. Tăng nguy cơ xuất huyết

Coumarin trong đương quy là chất chống đông máu tự nhiên. Nếu dùng đồng thời với thuốc chống đông (như aspirin, warfarin) sẽ:

• Làm tăng nguy cơ chảy máu cam, chảy máu răng
• Dễ bầm tím, khó cầm máu
• Gây xuất huyết nội tạng nếu dùng liều cao

5.5. Ảnh hưởng đến thai nhi và phụ nữ có thai

Dù là bài thuốc bổ huyết, đương quy có thể:

• Kích thích co bóp tử cung → tăng nguy cơ sảy thai
• Rối loạn nội tiết → ảnh hưởng đến sự phát triển thai nhi
• Tuyệt đối không dùng đương quy cho phụ nữ có thai nếu không có chỉ định của bác sĩ.

5.6. Tương tác nguy hiểm với thuốc Tây

• Gây giảm hiệu quả thuốc điều trị cao huyết áp, tiểu đường
• Tăng tác dụng phụ của thuốc chống đông, thuốc thần kinh
• Làm rối loạn quá trình hấp thu thuốc

6. Đối tượng không nên dùng đương quy

• Người bị huyết áp thấp
• Người đang dùng thuốc chống đông máu
• Phụ nữ có thai hoặc đang có kế hoạch mang thai
• Người bị rối loạn chảy máu, hay bầm tím
• Người có tiền sử dị ứng với thảo dược
• Trẻ em dưới 12 tuổi
• Người có bệnh gan nặng, viêm gan cấp

7. Liều lượng và thời điểm sử dụng an toàn

7.1. Liều khuyến nghị:

• Đương quy khô: 5 – 10g/ngày (sắc thuốc hoặc hãm trà)
• Đương quy ngâm rượu: 15–30ml/ngày

7.2. Thời điểm tốt nhất:

• Sau bữa ăn, tránh khi bụng đói
• Uống theo đợt: 1 tháng dùng, 1 tháng nghỉ

8. Cách nhận biết tác dụng phụ khi dùng đương quy

Hãy ngưng sử dụng và đến gặp bác sĩ khi có các dấu hiệu sau:

• Choáng váng, nhức đầu, tim đập chậm
• Kinh nguyệt kéo dài bất thường
• Phát ban, nổi mẩn trên da
• Tiêu chảy, buồn nôn
• Chảy máu chân răng, chảy máu cam không rõ nguyên nhân

9. Lưu ý khi sử dụng đương quy

• Không dùng chung với rượu mạnh, thuốc tây, cà phê
• Không dùng liên tục dài ngày mà không có chỉ định
• Nếu ngâm rượu, nên ngâm với rượu 40 độ, không pha tạp
• Nên hỏi bác sĩ y học cổ truyền trước khi dùng nếu đang có bệnh nền

10. Kết luận

Đương quy là một dược liệu quý, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe khi sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, không ít người đang lạm dụng hoặc dùng sai mục đích, dẫn đến các hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng. Việc hiểu rõ tác hại của đương quy, xác định đối tượng chống chỉ định và dùng đúng liều lượng sẽ giúp bạn an tâm tận dụng hiệu quả của loại “nhân sâm cho phụ nữ” này mà không gây hại.